De Europese en nationale strategieën voor de energietransitie zetten in op de ontwikkeling van hernieuwbare (groene) waterstof als alternatief voor fossiele (gasvormige) energiedragers. De gedachte is dat toepassingen met groene waterstof op termijn belangrijk kunnen zijn voor de industrie, mobiliteit en de gebouwde omgeving. Daarnaast kan waterstof een oplossing bieden voor capaciteitsproblemen van het elektriciteitsnet.

Bij de verdere ontwikkeling en toepassing van groene waterstof in Nederland en elders in de wereld rijzen echter complexe systemische vragen. Bredere toepassing vraagt om verdere technologische ontwikkeling en aanpassing van regelgeving, maar gaat gepaard met hoge kosten en kan botsen op (klimaat)rechtvaardigheid (waar halen we de energie voor groene waterstof vandaan, wie profiteren ervan, wie betaalt de prijs?). Bovendien zal maatschappelijke acceptatie bepalend zijn voor de haalbaarheid en wenselijkheid van specifieke waterstofprojecten. Maatschappelijke acceptatie is dus een centrale factor in een complex samenspel van factoren die van belang zijn bij een transitie naar een waterstofsysteem.

In dit project onderzoekt SEVEN welke factoren het (gebrek aan) maatschappelijk draagvlak voor vervoer, opslag en gebruik van waterstof beïnvloeden. Hiermee willen we zicht bieden op keuzes met betrekking tot de rol van waterstof in het energiesysteem en de publieke aanvaardbaarheid van kosten en andere consequenties. Een belangrijke vraag is of vol ingezet moet worden op groene waterstof, aangezien de productiekosten ervan momenteel hoog zijn, of dat naar aanvaardbare alternatieven gezocht moet worden.

We onderzoeken hoe de houding ten aanzien van waterstof wordt beïnvloed door percepties van risico’s en economische baten, door de eerlijkheid van de vormgeving van mondiale en/of lokale waardenketens, en door de impact van grootschalig gebruik van waterstof op grondstoffengebruik.

Aangezien maatschappelijke acceptatie ook kan afhangen van de schaal van productie en toepassing, wordt met modellering gekeken hoe variaties in de vormgeving van een toekomstig waterstofsysteem (meer mondiaal centraal en/of meer lokaal gedecentraliseerd) van invloed kunnen zijn op de belemmeringen voor de ontwikkeling en toepassing van groene waterstof. Tot slot onderzoeken we hoe deze factoren in verschillende landen van invloed kunnen zijn op beleidsvorming, technologische innovatie en economische en politieke ontwikkelingen.  

Door het samenbrengen van de veelheid van disciplines, onder meer scheikunde, psychologie, economie, rechten, politieke wetenschappen en geschiedenis, levert  dit SEVEN-project kennis over de wenselijkheid en mogelijkheden om de energietransitie met groene waterstof te versnellen. Het biedt inzicht in de houding van burgers en hun bereidheid (of het gebrek daaraan) om waterstof als energiedrager te accepteren; in het modelleren van een mogelijke ‘waterstofeconomie’; in de benodigde innovatie op het gebied van regulering en bestuur, en in de vraag of en hoe groene-waterstoftechnologie vanuit een mondiaal perspectief op een eerlijke manier kan worden vormgegeven, al dan niet via sterk ge(de)centraliseerde productielocaties met de daarbij behorende transport- en opslagopties.